روزنامه ی لیبراسیون (Libération) که یک روزنامه ی فرانسوی زبان هستش و معمولا جهت گیری چپ گرایانه داره، اخیرا مقاله ای رو در خصوص پرونده ی پاول دوروف، مالک تلگرام منتشر کرده که سر و صدا داشته. در این پست نگاهی به این مقاله انداختیم.
نکته: مقاله به زبان فرانسوی نوشته شده، همچنین با توجه به اینکه برای دسترسی به مقاله، نیاز به خردید اشتراک بود، برای همین مقاله از یک منبع روسی ترجمه شده. بنابراین این در نظر بگیرید که محتوا از فرانسه به روسی و از روسی به فارسی ترجمه شده.
این (پاول) موجودی بیونیک است (بیونیک: ترکیبی از زیست‌شناسی و الکترونیک. به موجودی میگن که دارای اجزای مصنوعی یا مهندسی شده هستش. اینجا منظورش اینکه پاول چهره ربات مانندی، بی حسی داره). چهره ای صاف و رنگ پریده، نگاهی غیرقابل درک که انگار همیشه قدم بعدی رو پیش بینی میکنه. نه چین و چروکی، نه اثری از اضطراب، اما لب هاش لبخند میزنه و انگلیسیش با لهجه ی ملایم روسی، خالی از صمیمیت نیست. همه چیز تحت کنترل هستش.
پاول دوروف وقتی که روز شنبه، 24 آگوست، ماموران پلیس مرزی ایشون رو از هواپیمایی که تازه در فرودگاه لو بورژه فرود آمده بود بردند، نگران به نظر نمیرسید. بنیانگذار 39 ساله تلگرام در سالن VIP همراه با محافظ شخصی و یولیا، شریک جدیدش که 15 سال ازش جوونتر هستش، منتظر بود.
پاول ورزشکار هستش و هیکل ورزیده‌ای داره، اما یولیا لاغر هستش، کیف دیور داره و عادت داره در اینستاگرام زندگیش رو بعنوان یک متخصص در دبی، یک مشاور خودخوانده‌ی ارزهای دیجیتال، به نمایش بذاره. او تازه سلفی‌ای در هواپیما و در باکو، مقصد قبلیشون، منتشر کرده. این دو نفر به وضوح از تعطیلاتشون لذت میبردن و امشب در پاریس این روند متوقف شده.
پاول دوروف فرانسه رو مثل خونه خودش میدونه، چون بطور رسمی، شهروند فرانسه هستش و پاسپورت فرانسوی داره. علاوه بر این، پاسپورتهای روسیه، سنت کیتس و نویس و امارات متحده عربی رو هم در اختیار داره. امارات متحده عربی از اواخر سال 2017 محل زندگی و مقر رسمی تلگرام بوده.
این میلیاردر، یک لیبرتاریَن افراطی (کسی که به آزادی فردی به شدت معتقده و اعتقاد داره که دولت باید حداقل دخالت رو در زندگی افراد داشته باشه) هستش که نمیخواد هیچ رابطه‌ای داشته باشه، حتی با فرزندان خودش، سه نفری که اونارو به رسمیت شناخته و در ژنو زندگی میکنن، و همچنین ده‌ها فرزند دیگه. او به این موضوع افتخار میکنه که اسپرم خودش رو برای افزایش جمعیت کره زمین اهدا کرده.
پاول مدام ادعا میکنه که نمیخواد چیزی داشته باشه، نه قایق تفریحی، نه خونه. با این حال، وقتی در پاریس هستش، در بهترین اتاقهای لوکس هتلهای ریتز یا کریلون اقامت میکنه، جایی که خیلی نزدیک به موزه لوور، که عاشق بازدیدشِ، و کاخ الیزه هستش.
پاول میگه که باید بره، یک سدان با راننده کنار پله‌های هواپیما پارک شده و رئیس‌جمهور کشور منتظرش هستش. به نظر او همین کافیه تا پلیس تسلیم بشه. اونا هم خونسردی خودشون رو حفظ میکنن. اونا بخوبی از قدرت و نفوذ خالق تلگرام آگاه هستن.
اما اینبار اون بلوف میزنه. دوروف ریسک میکنه، چرا که پیش از این چندین بار در کاخ الیزه به ناهار یا جلسات غیر رسمی دعوت شده و همواره روابطی بسیار صمیمانه با اونا داشته.
پاول دوروف درباره امانوئل مکرون و دوست مشترکشون، زاویر نیل، بنیانگذار شرکت Free، سهامدار روزنامه لو موند و سرمایه‌گذاری که در همه زمینه‌ها فعالیت میکنه، صحبت میکنه. نیل در پاریس حکم پدرخونده همه غولهای فناوری رو داره، از مارک زاکربرگ تا ایلان ماسک. اون هر کسب‌وکاری رو راه‌اندازی میکنه، هر دری رو باز میکنه و با استفاده از ارتباطات گسترده ای که داره، بهترین رستورانها یا پزشک اورژانس رو پیدا میکنه.
پاول دوروف، اون رو «خاویر» خطاب میکرد و طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، از پلیس خواسته بود با اون تماس بگیرن. نیل این موضوع روتکذیب نکرد. این تاجر در پاسخ به روزنامه لیبراسیون گفته: «نظری ندارم».
در ابتدا، دوروف به افراد وفادارش در دبی، بویژه دستیار و نفر دوم خودش، «مارکوس»، که از روزهای آغازین تلگرام دوست صمیمیش بوده، هشدار داد. مارکوس بلافاصله وارد عمل شده.
همه چیز باید خیلی سریع انجام میشد و پیدا کردن یک وکیل در شب شنبه، اون هم در اوج تعطیلات، کار دشواری بوده. به چندین وکیل برجسته، از جمله پیر-اولیویه سور، رئیس سابق کانون وکلای دادگستری، مراجعه کردن. اما در نهایت، داوید-اولیویه کامینسکی بیشترین همکاری رو از خودش نشون داده.
وقتی دوروف در ساختمان اداره ملی گمرک فرانسه برای مبارزه با کلاهبرداری (ONAF) دستگیر شد، به گفته منبعی آگاه از پرونده، ایشون آمادگی خودش رو برای همکاری نشون داد و تلفن همراه و حتی رمز عبورش رو تحویل داده. (گفته میشه این کار برای این انجام داده که بعدا بتونه وثیقه بزاره و آزاد بشه).
قطعاً پاول تدابیر امنیتی لازم رو اتخاذ کرده بود، چرا که دوروف موفقیت و شهرت خودش رو با داستانهایی درباره فرار از نظارت کرملین هنگام تأسیس فیسبوک روسی (VK) و سپس دوری از نظارت آمریکا هنگام راه‌اندازی تلگرام ساخته. او کسی هستش که هدف حملات سایبری سرویسهای امنیتی امارات متحده عربی با استفاده از نرم‌افزار جاسوسی پگاسوس قرار گرفت. او همچنین ادعا میکنه که تلاش FBI برای جاسوسی از یکی از مهندسینش رو خنثی کرده.
اون خودش رو امپراتور دنیای جدید میبینه، وارث مارکوس اورلیوس (یکی از امپراتورهای رم)، که اندیشه‌های والاش بر اندام ورزیده‌اش قابل مشاهده هستش. اون خودش رو پیام‌آور احترام به حریم خصوصی و آزادی بیان میدونه.
دادگاههای فرانسه عمدتاً دوروف رو بدلیل عدم پاسخگویی به درخواستهای متعدد مقامات در مورد جرایم جدی متهم میکنن. او وانمود میکنه که از این اتهامات شگفت‌زده شده. افرادی که به او نزدیک هستند در دوبی در حال جستجو برای یافتن پاسخهای تلگرام در مورد پرونده های تروریسم و کودک‌آزاری هستن. اما هزاران درخواست دیگه که بی‌پاسخ موندن چی؟
بنیانگذار تلگرام میگه پاسخ دادن به همه درخواستها غیرممکنه: ماهانه میلیونها درخواست از سراسر دنیا، از افراد و شرکتها به شرکتش ارسال میشه. هوش مصنوعی ابتدا این درخواستها رو دسته‌بندی میکنه و سپس انسانها وارد عمل میشن، اما او همیشه با احتیاط میگه که در دبی حدود 50 نفر در تلگرام مشغول به کار هستن، عمدتاً مهندسان سطح بالا. بقیه از خونه کار میکنند و مراکز داده در سراسر جهان پراکنده هستن. کی میدونه؟
این میلیاردر هرگز پاسخگو نبوده و همیشه تأکید میکنه که هیچ سهامداری نداره. اون میگه هیچ درآمدی نداره و وقتی ازش درباره حسابهای بانکیش پرسیده میشه، آهی میکشه. علاوه بر این، او صدها میلیون دلار بیت کوین داره. بی‌توجهیش باعث شگفتی بازرسان شده. لحن گفتگو بالا میره.
طبق اطلاعاتی که روزنامه ل پاریزین نیز تأیید کرده، پاول بعنوان برگ برنده خودش اعلام کرده که در چارچوب مبارزه با تروریسم، یک کانال ارتباطی رسمی با اداره کل امنیت داخلی فرانسه (DGSI) ایجاد کرده. این کانال شامل یک خط تلفن مستقیم و یک آدرس ایمیل مخصوص هستش. به گفته وی، تبادل اطلاعات از طریق این کانال، از وقوع چندین حمله تروریستی جلوگیری کرده.
این میلیاردر ادعا میکنه که برخی از درخواستهای قضایی بی‌پاسخ موندن، چون بطور نادرست از طریق همین کانال ارسال شدن.
به گفته منبعی نزدیک به تحقیقات، دوروف همچنین ادعا میکنه که ماموران DGSI به دیدارش در دبی اومدن. اون زمان، اون به این نکته اشاره کرده که احتمالاً نباید اطلاعاتی که محرمانه محسوب میشن و به مسائل نظامی مربوط میشن رو فاش کنه …
جو بسیار متشنج هستش و دوروف مانند یک شطرنج باز عمل میکنه. اون میخواد زمان بخره و از همه مهمتر، مانع از اون بشه که شریک جوان و کم‌تجربه‌اش به دادگاه کشیده بشه.
با دستگیری بنیانگذار تلگرام، یک دنیای مخفی فعال شده و با هم بسیج شدن. کاخ الیزه و مقامات دبی از این موضوع آگاه شدن. طبق اطلاعات ما، روز یکشنبه، امانوئل مکرون و رئیس جمهور امارات متحده عربی، محمد بن زاید آل نهیان (معروف به MBZ)، درباره پرونده دوروف با هم گفتگو کردن.
ماجرای دوروف که جهان رو تکون داد، یک داستان فرانسوی هم هست. روسها مدتهاست از حمایت دولت فرانسه برخوردارن که نقش مهمی در محبوبیت تلگرام در این کشور ایفا کرده.
در سال 2016، این سرویس پیامرسان هنوز نسبتا ناشناخته بود و تعداد کاربراش ده برابر کمتر از امروز بود. پس از حملات تروریستی در باتاکلان و ورزشگاه استاددو فرانس، سرویسهای اطلاعاتی اون رو بعنوان ابزار ارتباطی مورد علاقه جهادگرایان شناسایی کردن. این گروهها از تلگرام، برای انتشار تبلیغات و جذب نیرو بدون هیچ گونه مجازات و نگرانی، استفاده میکردن.
دقیقاً در همین زمان، گروه کوچکی در حزب “در حرکت” (Renaissance) به سمت پیام رسان روسی روی آوردن. یکی از اولین اعضای حزب، لودویک شاکر، متخصص امنیتی با گذشته‌ای پیچیده، به این موضوع افتخار میکرد که رئیس‌جمهور آینده رو به تلگرام اومده.
در اوایل فوریه 2017 آژانس ملی امنیت سیستمهای اطلاعاتی (ANSSI) به کمپین هشدار داده بود با توجه به ریشه روسی برنامه، محتاط باشن. این باعث شد که مکرون ارتباطات خودش رو متنوع کنه، اما همچنان از این پیامرسان روسی هم استفاده کنه. این امر حتی بعد از هک ستاد انتخاباتی مکرون در سال 2017 که در اون ردپای هکرهای روسی مشاهده شده بود، ادامه داشته. (سال 2017، 9 گیگ داده از ایمیلهای ستاد انتخاباتی این حزب هک و توسط یک کاربر در اینترنت منتشر شد. این داده ها معروف به Macron Leaks هستش.)
بعد از اینکه مکرون وارد کاخ الیزه شد، تحت تاثیر گروههای فناوری، تلگرام رو تشویق کرد تا در فرانسه فعالیت کنه. دستیار سابق رئیس جمهور تایید میکنه: ما فعالانه روی این فرصت کار کردیم.
پاول گفته بود که از دریافت شهروندی فرانسه، بدون در نظر گرفتن مزایای این پاسپورت، خوشحال هستش. اون با یک روش استثنایی تابعیت موافقت کرد و چندین درس فرانسوی خوند و در نهایت در آگوست 2021 شهروند فرانسه شد. یکی از افراد آشنا به فناوری در فرانسه گفته که به یاد میاره که هیجان زیادی در وزارتخونه ها وجود داشت که ما بهترین افراد رو به پاریس خواهیم آورد.
به گزارش Le Monde، دپارتمانهای Quai d’Orsay که مسئول بررسی درخواست بودن، با این حال نتیجه منفی صادر کردن. یکی از افراد نزدیک به رئیس جمهمور به روزنامه لیبراسیون گفته که: این تصمیم رئیس‌جمهور بود، تصمیم او و فقط او.
مکرون طوری رفتار میکنه که انگار هشداری از سوی پلیس یا مقامات وجود نداشته. در سال 2016 زمانی که مکرون وزیر اقتصاد بود، برنارد کازنوو، وزیر کشور از اینکه دولتها هیچ فرد ارتباطی در تلگرام ندارن، ابزار تاسف کرد.
پاول بعد از حملات تروریستی 2015 و اظهارنظرهای نفرت انگیز علیه فرانسه، تحت فشار قرار گرفت و کمی از دز آزادی خواهیش رو کم کرد. در فوریه 2016، تلگرام اعلام کرد که 78 کانال مرتبط با گروههای جهادی رو بسته.
با این حال، تلگرام در مقایسه با سایر پلتفرمها، بیشترین مقاومت رو در برابر درخواستهای دولتی داشته. اما امنیت این اپلیکیشن به اندازه مقاومت اون قابل اعتماد نیست. امنیت تلگرام به شدت زیر سوال هستش، چون به جز “چت‌های مخفی” که با رمزنگاری End-to-end محافظت میشن، بقیه اطلاعات در دسترس مدیران تلگرام قرار داره. همین وعده عدم همکاری هستش که این پلتفرم رو برای افرادی که میخوان از دید مخفی بمونن، از جمله مجرمین، بسیار جذاب کرده.
کمیسر متخصص در جرایم رایانه ای گفته: تلگرام 10 ساله که در رادار ماست. بخصوص در 4-5 سال اخیر که جایگزین دارک وب شده و به محلی برای قاچاق انسان، مواد، پدوفیلی، مبادله اطلاعات سرقتی بانکها و … تبدیل شده.
زمانی که در نوامبر ۲۰۲۳ دفتر تخصصی مبارزه با خشونت علیه کودکان (OFMIN) تاسیس شد، با یک مشکل قدیمی روبرو شد: خارج از حوزه مبارزه با تروریسم، درخواستهای قانونی ارسال شده به تلگرام اغلب بدون پاسخ میموند. این موضوع حتی در پرونده‌های مربوط به جرایم کودکان نیز صدق میکرد.
این سرویس جدید، موانع موجود رو به بخش J3، که مسئول جرایم سایبری در دادستانی ملی مبارزه با جرایم سازمان‌یافته (JUNALCO) پاریس هستش، گزارش کرد. دادستانی نیز از این فرصت استفاده کرده و در فوریه ۲۰۲۴ تحقیقات مقدماتی رو آغاز کرده.
در ابتدا، قضات با مشورت با پلیس و دادستانی فرانسه و همچنین Eurojust (آژانس اروپایی مسئول تقویت همکاری قضایی در اتحادیه اروپا)، از جهانی بودن این مشکل اطمینان حاصل کردن. نتیجه: شش ماه بعد، دادستان پاریس اعلام کرد که «عدم پاسخگویی تلگرام به درخواستهای قانونی» بطور گسترده قابل مشاهده هستش.
بر اساس اطلاعات روزنامه، تنها در فرانسه از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۴، ژاندارمری، ۲۴۶۰ مورد رو ثبت کرده که در اونا درخواستهای ارسال شده به تلگرام بی‌پاسخ موندن.
روز سه‌شنبه ۲۸ آگوست، دو ماه پس از آغاز تحقیقات قضایی و پس از ۹۰ ساعت بازداشت در پلیس، اتهاماتی علیه پاول دوروف مطرح شد.
کامینسکی، وکیل دوروف، گفت: تصور اینکه رئیس یک شبکه اجتماعی بتونه درگیر جرایمی بشه که هیچ ارتباط مستقیم یا غیرمستقیمی با اون نداره، کاملاً پوچ هستش.
چنین اتهاماتی برای بازیگری به این بزرگی در فرانسه بی‌سابقه است. اما از نظر قضات بین‌المللی، «ماهیت سیستماتیک» نادیده گرفتن درخواستها، اقدامات بنیانگذار تلگرام رو از یک «امتناع ساده» به «همکاری» تبدیل میکنه، همونطور که یک منبع قضایی ادعا میکنه. بررسیهای حقوقی تازه آغاز شده.
آینده تلگرام تاکنون هرگز به این اندازه نامشخص به نظر نمیرسید. این شرکت تحت تعقیب بروکسل هم قرار داره. تلگرام برای اجتناب از قوانین سختگیرانه برای پلتفرم های آنلاین بسیار بزرگ، تعداد کاربراش رو در اروپا کمتر (41 میلیون) اعلام کرده.
همچنین پاول بدلیل اتهام “خشونت جدی” علیه پسر بزرگش در پاریس (این پسر یکی از سه فرزند دوروف هستش که در ژنو زندگی میکنن) تحت تحقیق قرار گرفته. مادر این پسر که حق حضانت کامل رو داره، شکایتی در سوئیس مطرح کرده.
پاول در یکی از مصاحبه های نادر خود در ماه آوریل با تاکر کارلسون، طرفدارترین روزنامه‌نگار آمریکایی به ترامپ، اعلام کرد که به آزادی بیش از هر چیز دیگه ای ارزش قائله و از کشورهایی که ممکنه مانع کار او بشن، مانند روسیه، چین و ایران، دوری میکنه. بدون شک، دوروف هرگز تصور نمیکرد که روزی فرانسه اون رو به پاسخگویی فرا بخونه. امانوئل مکرون به او گفته بود که در پاریس احساس خونه رو خواهد کرد.